جمعه ؛ 10 فروردين 1403
30 مرداد 1398 - 09:37

جنگ اقتصادی ترامپ؛ استراتژی پیروزی یا خودکشی اقتصادی؟

ترامپ با دامن زدن به جنگ اقتصادی با دیگر قدرت‌های اقتصادی از جمله چین به بروز چنین وضعیتی دامن زده است که این خود در کنار عامل مهم رشد بدهی‌های آمریکا به بیش از ۲۲ ترلیون دلار که به عقیده کارشناسان یک بمب ساعتی برای نابودی اقتصادی آمریکا است موجب می‌شود تا فرارسیدن بحران اقتصادی در دوران ترامپ سرعت بیشتری پیدا کند.
کد خبر : 3742

پایگاه رهنما :

بازار‌های آمریکا روز چهارشنبه پس از شدت گرفتن نگرانی‌ها درباره رکود احتمالی، سقوطی ناگهانی را تجربه کردند و کار به جایی رسید که شاخص داوجونز با کاهش بیش از ۸۰۰ واحدی روبرو شد. ارزش بهای شاخص داوجونز نزدیک به ۲ درصد کاهش یافت و شاخص نزدک نیز کاهش ۱.۵۵ درصدی را تجربه کرد. همجنین بانک آمریکا اعلام کرد که اقتصاد این کشور در سال جاری با احتمال ۱ به ۳ وارد رکود می‌شود. در همین حال، ارزش سهام بانک آمریکا ۲.۷۵ درصد و ارزش سهام جی پی مورگان نیز ۲.۵ درصد سقوط کرد.

پس از هفته اول مرداد امسال، دوباره دومینیوی سقوط سهام در بازار‌های جهانی از آمریکا شروع و به بازار‌های آسیا و اروپا رسید. این در حالی است که هنوز احتمال وضع تعرفه جدید بر کالا‌های چینی قطعی نشده است.

واکنش گسترده بازار سهام جهان به تنش‌های دو اقتصاد بزرگ نیازمند بررسی دقیقتر چرایی و ابعاد آن دارد. همچنین پاسخ این سوال نیز مهم است که اگر آمریکا موفق به حذف کامل مازاد تجاری چین با خود شود آیا اقتصاد جهان خود را با وضعیت جدید وفق خواهد داد؟

نشانه‌های رکود

روز چهارشنبه تغییر ناگهانی تغییر نرخ بهره نگرانی‌ها را افزایش داد و آن کاهش سود سپرده‌های ۱۰ ساله نسبت به سپرده‌های ۲ ساله بود که برای نخستین بار از سال ۲۰۰۷ تا کنون اتفاق افتاده است.

این امر را بسیاری از تحلیلگران اقتصادی به عنوان یکی از نشانه‌های مهم دوران پیش از شروع رکود اقتصادی عنوان میکنند که در بحران‌های اقتصادی پیش از این همواره روی داده است. در واقع سرمایه‌داران بیشتر علاقمندند تا پول‌های خود را برای طولانی مدت سپرده گذاری و سود بیشتری دریافت کنند تا اینکه به طور کوتاه مدت باشد و ندانند که شرایط چگونه خواهد شد. اقتصاددان‌ها به این شرایط، "منحنی بازده معکوس" نام نهاده اند و می‌گویند در این شرایط فدرال رزرو مجبور می‌شود برای حمایت از اقتصاد، نرخ سود کوتاه مدت را کاهش دهد.

آسوشیتدپرس در این باره می‌نویسد: در کوتاه مدت، این منحنی معکوس نشانه‌ای از بدبینی اقتصادی است. منحنی‌های معکوس در واقع منادی رکود هستند. آن‌ها پیش از هر پنج رکود اقتصادی گذشته در آمریکا دیده شده اند.

یواس‌ای تودی در تحلیلی به نشانه‌های دیگری از شروع رکود اشاره میکند که در بررسی وضعیت بدتر شده کسب‌وکار‌های کوچک در آمریکا به دست آمده است.

درآمد ۳۰۵۰۰ مالک واحد‌های تجاری و سایر مؤسسات دارای فقط چند کارگر، ۳.۴ درصد در سه‌ماهه اول سال نسبت به همین زمان در سال گذشته کاهش یافته است. این کاهش به‌دنبال پایین آمدن رشد درآمد ۱۴ درصدی در ۲۰۱۷ به حدود ۳ درصد در سال گذشته، اتفاق افتاد. به‌نظر می‌رسد کسب‌وکار‌های خدماتی با کاهش تقاضا مواجه هستند که نشانه اولیه رکود است.

شرکت‌هایی که کمتر از بیست کارگر دارند ۹۸ درصد کسب‌وکار‌های آمریکا را تشکیل می‌دهند. بسیاری از آن‌ها مشاغل خدماتی هستند. ۱۱ درصد یک کارگر دارند و در ۲۵ درصد از آن‌ها دو تا پنج نفر مشغول به کارند.

آخرین تحقیقی که از شرکت‌های کوچک انجام شده نشان می‌دهد فروش آن‌ها ۲۷ درصد کمتر از سه‌ماهه پایانی ۲۰۱۸ بوده است. حدود ۶ درصد شرکت‌ها یک مالک دارند، در حالی که در ۶۰ درصد آن‌ها زیر ۱۰ نفر کار می‌کنند.

در این بین، رشد درآمد بزرگترین شرکت‌های آمریکا که شاخص s&p ۵۰۰ را شامل می‌شوند، ۴.۸ درصد در سه‌ماهه اول سال جاری در مقایسه با سال قبل بوده است. رشد درآمد آن‌ها در سال گذشته ۹ درصد بود.

انتظار می‌رود اقتصاد آمریکا با نرخ سالانه ۱.۵ درصد در سه‌ماهه اول سال جاری رشد کرده باشد که نسبت به ۲.۲ درصد همین زمان در سال گذشته و ۲.۹ درصد کل سال ۲۰۱۸، کمتر است.

در نشانه‌ای دیگر رشد ارزش دلار در ماه‌های اخیر را میتوان یکی از عوامل تعیین کننده در فرارسیدن بحران اقتصادی دانست. با افزایش ارزش دلار طبیعتاً صادرکنندگان آمریکایی در رقابت با شرکت‌های خارجی سخت‌تر خواهد شد و این خود به کاهش رشد اقتصادی منجر می‌شود

ترامپ با دامن زدن به جنگ اقتصادی با دیگر قدرت‌های اقتصادی از جمله چین به بروز چنین وضعیتی دامن زده است که این خود در کنار عامل مهم رشد بدهی‌های آمریکا به بیش از ۲۲ ترلیون دلار که به عقیده کارشناسان یک بمب ساعتی برای نابودی اقتصادی آمریکا است موجب می‌شود تا فرارسیدن بحران اقتصادی در دوران ترامپ سرعت بیشتری پیدا کند.

وضعیت کلی جنگ تجاری

ترامپ ابتدا در تیرماه ۱۳۹۷ جنگ تجاری را با بستن تعرفه ۲۵ درصدی بر ۳۴ میلیارد دلار کالا‌های چینی آغاز کرد. کالا‌های مشمول تعرفه در مرحله اول جنگ تجاری آن چنان حیاتی نبود. ترامپ در ماه مارس همان سال تعرفه ۲۵ درصدی بر فولاد و ۱۰ درصدی بر آلومینیوم را وضع کرده بود. اگر چه در آن مرحله به صورت مشخص چین را هدف اصلی این تعرفه‌ها اعلام نکرده بود، اما برخی از کشور‌های هم پیمان مانند کره جنوبی، مکزیک و کانادا در قبال دادن امتیازات و عقد قرارداد‌هایی از این تعرفه‌ها معاف شدند. در ماه سپیتامبر/شهریور ۱۳۹۷ ترامپ تعرفه ۱۰ درصدی بر ۶ هزار دیگراز کالای چینی را به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار وضع نمود. درمقابل چین نیز بر ۶۰ میلیرد دلار از کالا‌های آمریکایی ده درصد تعرفه وضع کرد. تا این زمان چین در واکنش به جنگ تجاری در مجموع بر ۱۱۰ میلیارد از کالا‌های آمریکایی تعرفه وضع کرده بود. اما واکنش اقتصاد دو کشور نگران کننده بود به طوری که صندوق بین المللی پول در همین ماه گزارش داد رشد اقتصادی آمریکا در پایان سال ۲۰۱۸ دو دهم درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل کاهش رشد خواهد داشت و اقتصاد چین ۶ درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا خواهد نمود. با مشخص شدن تبعات شش ماه اول جنگ تجاری، ترامپ در یک مهلت ۱۸۰ روزه سعی نمود چین را وادار به دادن امتیازات بیشترکند.

با تسلیم نشدن چین، آمریکا در اردیبهشت امسال ۱۰ درصد تعرفه قبلی بر ۲۰۰ میلیارد کالای چینی را به ۲۵ درصد افزایش داد و همزمان با فرستادن ناو‌های خود به دریای چین جنوبی به بهانه حفاظت از تردد آزادکشتی‌ها آب‌های بین المللی به چین فشار آورد تا شرایط جدید آمریکا را بپذیرد؛ چین این بار نیز تسلیم نشد و تعرفه ۱۰ درصدی قبلی بر ۶۰ میلیارد دلار را به ۲۵ درصد افزایش داد. در سه ماهه اول ۲۰۱۹ صادرات چین به آمریکا ۹ درصد کاهش پیدا کرد.

مرحله جدید جنگ تجاری

اقتصاد آمریکا از زمان جنگ تجاری در شرایط سخت تری به سر میبرد به طوری که شرکت اقتصادی Trade Partnership worldwide پیش بینی کرد هزینه‌های سالانه هر خانوار آمریکایی به طور میانگین سالانه ۲۳۰۰ دلار افزایش پیدا کند. اما ترامپ با وجود متضرر شدن اقتصادآمریکا معتقد است، جنگ تجاری در دراز مدت به نفع آمریکا خواهد بود، زیرا شرکت‌های خارجی سرمایه گذاری کننده در چین به تدریج از این کشور خارج میشوند و به کشور‌هایی مثل ویتنام خواهند رفت. آمریکا همچنین چین را متهم میکند برای موفقیت در جنگ تجاری ارزش پول خود را تعمدا پایین نگه میدارد، به گونه‌ای که ارزش هر یوان چین ۷ دلار است که از سال ۲۰۰۸ تاکنون بی سابقه است. تراز تجاری آمریکا با چین منفی ۳۷۶ میلیارد دلار است بنابراین آمریکا برای به زانو درآوردن چین، اخرین برگ برنده خود که تعرفه بر ۳۰۰ میلیارد دلار باقی مانده از کالا‌های چینی است را اعلام نمود.

ترامپ روز پنج شنبه ۱ آگوست/ ۱۰ مرداد اعلام کرد به دلیل نخریدن محصولات کشاورزی آمریکا توسط چین، از اول ماه سپتامبر بر ۳۰۰ میلیارد دلار از کالا‌های چین تعرفه ۱۰ درصدی وضع خواهد کرد. اعلام این خبر تاثیر گسترده‌ای بر بازار بورس آمریکا وجهان گذاشت، ارزش سهام «داو جونز» بیش از دویست واحد و ارزش سهام «S&P۵۰۰» نیز حدود هفت دهم درصد کاهش یافت. «گری کوهن» مشاور اقتصادی سابق ترامپ در اولین واکنش‌ها گفت: جنگ تجاری با بالا بردن هزینه‌ها، تاثیر شدیدی بر بخش تولیدی داشته است و باعث زیان همگانی خواهد شد. شبکه سی ان ان گزارش داد دراروپا روز سه شنبه شاخص سهام فوتسی انگلیس با ۳۷/۰ درصد، سهام کک چهل فرانسه ۳۳/۰ درصد کاهش پیدا کرد. سهام دکس فرانکفورت آلمان ب. ۱۲/۰ درصد کاهش یافته است. چین اعلام کرد نسبت به افزایش تعرفه‌ها بی تفاوت نخواهد ماند و اقدام متقابل میکند. واکنش روانی بازار سهام به مرحله جدید جنگ تجاری تا آستانه رکودی دیگر در اقتصاد جهانی پیش رفت به گونه‌ای که در مبادلات روز گذشته سهام نیویورک بیش از دو درصد افت کرد. «داوجونز» که از ۳۰ سهام مهم تشکیل شده ۶۰۰ واحد کاهش یافت؛ بنابراین ترامپ در عقب نشینی آشکار اعلام کرد افزایش تعرفه‌ها را تا ماه دسامبر به عقب می‌اندازد. تعرفه بر ۳۰۰ درصد از کالا‌های چینی آخرین فشار و اوج جنگ تجاری آمریکا با چین است که ترامپ سعی میکند در دو مرحله ۱۰ و ۲۵ درصدی از آن استفاده کند از طرف دیگر پکن میداند که خرید محصولات کشاورزی از آمریکا که شرط ترامپ برای اعمال نکردن تعرفه ۳۰۰ درصدی یک امتیاز انتخاباتی است؛ «خه وایوون» یکی از کارشناسان اقتصادی چین در این زمینه گفت: خرید فراورده‌های کشاورزی از آمریکا برای چین موضوع خاصی نیست، اما برای پیروزی دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در انتخابات آینده مهم و تاثیرگذار است. با اعمال تعرفه ۳۰۰ درصدی چنگ تجاری به قله خود میرسد و اگر چین بتواند از این مرحله با کمترین آسیب عبور کند هدف اصلی ترامپ که ضربه اساسی به اقتصاد چین است و مهمترین استراتژی دولت اوست، با ناکامی جدی مواجه خواهد شد و میتوان ادعا نمود بزرگترین شکست سیاست خارجی ترامپ آن هم در آستانه سال ۲۰۲۰ محسوب خواهد شد. روزنامه گلوبال تایمز چین در یکی از سرمقاله‌های خود نوشت: تعرفه‌های آمریکا مثل شلیک بی هدف مسلسل است، اما چین ابزار‌های زیادی برای مقابله دارد بادقت نشانه میگیرد و تلاش میکند به خودش آسیب نرساند.
منبع: الوقت

ارسال نظرات