جمعه ؛ 10 فروردين 1403
17 اسفند 1400 - 16:44
گذری بر نقش مساجد در انسجام اجتماعی

سنگری برای دل‌های مردم

۱۸ اسفندماه سالروز تاسیس شورای عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد است؛ نهادی که مولود انقلاب اسلامی است
نویسنده :
حامد کرمانی‌زاده
کد خبر : 11297

پایگاه رهنما:

۱۸ اسفندماه سالروز تاسیس شورای عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد است؛ نهادی که مولود انقلاب اسلامی است و تلاش کرده تا با راه‌اندازی و هدایت کانون‌های فرهنگی و هنری در مساجد شهرها و روستاهای سراسر کشور، هم زمینه جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به «مسجد» را فراهم کند و هم مساجد را به جایگاه کانون‌های بالنده و زنده برای فعالیت‌های اجتماعی برساند و به نوعی، مسجد را به کانون زندگی در هر محله و منطقه تبدیل کند.

بر اساس آماری که سال گذشته اعلام شد، ۲۵ هزار و ۱۸۲ کانون فرهنگی هنری در مساجد سراسر کشور فعال است و تعداد اعضای این کانون‌ها از ۲ میلیون و ۱۳۳ هزار نفر گذشته است. آماری نسبتا امیدبخش و قابل تحسین و در عین حال، ناکافی.

  • مسجد؛ نوستالژی مشترک همه

خیلی از ماها وقتی خاطرات دوران کودکی و نوجوانی‌مان را مرور می‌کنیم، شیرین‌ترین این خاطرات را در مسجد محله‌مان پیدا می‌کنیم؛ جایی که ساده‌ترین و سالم‌ترین و در عین حال، جذاب‌ترین فعالیت‌های اجتماعی را در آن تمرین می‌کردیم و یاد می‌گرفتیم. هم مسائل دینی را به تدریج می‌آموختیم و هم کار جمعی را تمرین می‌کردیم.

قدری که عمیق‌تر به مسئله نگاه کنیم، می‌بینیم نسل تاریخ‌ساز و کم‌نظیری که انقلاب اسلامی را رقم زدند و بعدها در دفاع مقدس، تمام‌قد در مقابل دشمن غدار و قلدر ایستادند نیز، همگی تربیت شده مساجد بوده‌اند و در محیط معنوی و پاک مسجد، پخته و آبدیده شدند و روحشان را برای خدمت به مردم جلا دادند.

امروز هم بدون تعارف، زلال‌ترین آدم‌ها در مساجد پیدا می‌شوند و مسجد هنوز این توان و ظرفیت را دارد که چنین افرادی را تحویل جامعه بدهد، اما چگونه؟

حامد محمدی کارشناس مسائل فرهنگی در این باره معتقد است: «امروز تهاجم فرهنگی دشمن به مراتب پیچیده‌تر و گسترده‌تر از گذشته شده است، مسجد می‌تواند به کانونی برای انسجام اجتماعی و تعالی فرهنگی و معنوی جامعه تبدیل شود. لازمه تحقق این هدف نیز، این است که مردم به ویژه نوجوانان و جوانان، جذابیت لازم را در فعالیت‌های مسجد محله خود مشاهده کنند و در واقع، ببینند که نیازشان در  مسجد پاسخ داده‌ می‌شود».

وی ادامه می‌دهد: «برای تحقق چنین هدفی، باید اولا امام جماعت مسجد که مدیر معنوی و فرهنگی مسجد است، فردی باسواد و آگاه از مسائل روز و در عین حال، خوش ذوق و مردم‌دار باشد تا بتواند نقش پدری و برادری را برای مردم و نمازگزاران ایفا کند و ثانیا، جوانان و نوجوانان هم باید در اداره مسجد و افزایش نقش مسجد در جامعه، سهیم باشند و عمیقا احساس کنند که به وجود آنها ر مسجد بها داده می‌شود. در چنین صورتی، خودبخود مسجد به یک کانون زنده در محله و منطقه تبدیل می‌شود که می‌تواند در همدلی و انسجام اجتماع نقش موثری ایفا کند».

  • کانونی برای مقاومت، برنامه‌ریزی و حرکت

رهبر حکیم انقلاب نیز چند سال پیش در دیدار ائمه جماعات استان تهران، مساجد را پایگاه «اجتماع، مشورت، مقاومت، برنامه‌ریزی و حرکت اجتماعی و فرهنگی» خواندند و با اشاره به ضرورت تقویت ایمان دینی مردم به عنوان تکیه‌گاه اصلی انقلاب و نظام گفتند: «برای تشخیص تکلیف در قبال مسائل جاری، باید با نگاهی کلان و فرهنگی، روند کلی حرکت جامعه را تحلیل و جریان‌شناسی کرد».

حضرت آیت الله خامنه‌ای(مدظله العالی)، تشکیل مسجد را از ابتکارات اسلام برای شکل دادن به اجتماعات و ارتباطات مردم بر محور «ذکر، نماز و توجه به خداوند» خواندند و افزودند: «در تاریخ اسلام، مسجد مرکزی برای مشورت، همکاری و تصمیم‌گیری در مسائل مهم اجتماعی، سیاسی و نظامی بوده است».

ایشان همچنین این نکته را یادآوری کردند که «مسجد پایگاه انواع فعالیت‌های اجتماعی است و در تقویت فکری و ترغیب مردم به فعالیت های گوناگون اجتماعی نقش اساسی دارد و در نهایت مساجد را «هسته مقاومت» به‌ویژه مقاومت فرهنگی برشمردند و تاکید کردند: «اگر حصار و خاکریز فرهنگی نباشد، همه چیز از دست می‌رود».

امروز و در حالی که عوامل ناخواسته‌ای مانند بیماری کرونا و محدود شدن اجتماعات، باعث کاهش نسبی رونق مساجد – مانند دیگر مجامع فرهنگی – شده، وقت آن است که اهالی فکر و ذوق، هرکدام در مسجد و محل خود در تدارک برنامه‌ها و ابتکارات جدید برای ارتقاء نقش مساجد در حل و فصل مسائل مردم باشند و در این میان، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد با جذب و تربیت نوجوانان و جوانان، می‌تواند نقش پیشران و خط مقدم را در هم‌افزایی و هم‌بستگی اجتماعی و فرهنگی جامعه ایفا کنند.

ارسال نظرات